Chi phí logistics của Việt Nam quá cao so với bình quân thế giới

Làm giảm sức cạnh tranh

Ngày 2.12, tại TP.Cần Thơ, Bộ Công thương phối hợp cùng UBND TP.Cần Thơ tổ chức Diễn đàn Logistics Việt Nam năm 2023 với chủ đề “Logistics và chuyển đổi số cho ĐBSCL”.

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết, ngành logistics Việt Nam đã tích cực triển khai chuyển đổi số theo chủ trương của Đảng, Bộ Chính trị và Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng 2030 ban hành tại Quyết định 749/QĐ-TTg năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ. Một số doanh nghiệp logistics lớn đã thực hiện chuyển đổi số từ cấp độ 3 trở lên như Tân Cảng Sài Gòn, các công ty cảng thuộc hệ thống Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Viettel Post, Vietnam Post, Gemadept, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam điển hình như DHL, Fedex… Tuy nhiên, ngành logistics trên phạm vi cả nước nói chung và ĐBSCL nói riêng vẫn còn nhiều hạn chế, phát triển chưa tương xứng với điều kiện và tiềm năng.

Theo tính toán của Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam, chi phí logistics của Việt Nam trung bình ở mức 16,8 – 17% GDP, cao hơn nhiều so với bình quân chung 10,6% của thế giới. Hạ tầng logistics còn nhiều hạn chế, thiếu đồng bộ và thiếu liên kết; quy hoạch cảng biển còn bất cập, chưa có các cảng đầu mối, các trung tâm logistics lớn quy mô khu vực và quốc tế…

Đặc biệt, vận tải đường bộ vẫn là phương thức vận tải phổ biến nhất (chiếm đến 73% sản lượng hàng hóa vận chuyển trong 9 tháng đầu năm 2023). Tiếp đó là vận tải đường thủy nội địa chiếm 21,6% tổng sản lượng hàng hóa vận chuyển; vận tải đường biển chỉ chiếm 5,2% tổng sản lượng, vận tải đường sắt và đường hàng không vẫn ở mức rất thấp lần lượt là 0,2% và 0,01%. Điều này khiến cho chi phí logistics cao, làm giảm năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh cũng cho rằng, hiện tại Việt Nam đang tích cực thực hiện hai quá trình chuyển đổi quan trọng, đó là: Chuyển đổi số và Chuyển đổi xanh. Trong đó, chuyển đổi số được coi là phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cũng như của các ngành, các lĩnh vực, trong đó có ngành logistics; đồng thời, chuyển đổi số cũng sẽ giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh.

Do vậy cần có sự thảo luận làm rõ thực trạng phát triển logistics của Việt Nam gắn với quá trình chuyển đổi số trên phạm vi chung cả nước và phạm vi ĐBSCL; trong đó, làm rõ các kết quả đạt được, những nguyên nhân tồn tại, hạn chế để tháo gỡ, nhất là về thể chế, cơ chế, chính sách cho phát triển logistics.